11Mar, 2025
Language blog :
Thai
Share blog : 
11 March, 2025
Thai

Role-Based Access Control (RBAC): การกำหนดสิทธิ์ตามบทบาทผู้ใช้งาน

By

2 mins read
Role-Based Access Control (RBAC): การกำหนดสิทธิ์ตามบทบาทผู้ใช้งาน

ในโลกของซอฟต์แวร์และแพลตฟอร์มดิจิทัลที่มีผู้ใช้งานหลากหลายประเภท Role-Based Access Control (RBAC) หรือ การควบคุมสิทธิ์ตามบทบาทผู้ใช้งาน เป็นหนึ่งในกลไกสำคัญในการจัดการสิทธิ์การเข้าถึงข้อมูลและฟีเจอร์ต่าง ๆ ในระบบอย่างมีประสิทธิภาพ

บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจ RBAC อย่างง่ายดาย พร้อมตัวอย่างจากแพลตฟอร์มชื่อดังที่เราคุ้นเคย

Digital Blue Hud Interface Laptop Concept

Role-Based Access Control (RBAC) คืออะไร?

RBAC คือ วิธีการจัดการสิทธิ์การเข้าถึงระบบหรือข้อมูลโดยพิจารณาจาก บทบาทของผู้ใช้งานในระบบ (Role) ซึ่งบทบาทเหล่านี้จะถูกกำหนดล่วงหน้าว่ามีสิทธิ์ทำอะไรได้บ้าง

ตัวอย่างเช่น:

  • ผู้ดูแลระบบ (Admin): มีสิทธิ์จัดการผู้ใช้และเปลี่ยนการตั้งค่าระบบ
  • ผู้ใช้งานทั่วไป (User): มีสิทธิ์เฉพาะการดูข้อมูลและใช้งานฟีเจอร์พื้นฐาน

ทำไม RBAC ถึงสำคัญ?

  1. เพิ่มความปลอดภัย: จำกัดการเข้าถึงข้อมูลที่ไม่จำเป็น ลดความเสี่ยงจากการเข้าถึงโดยไม่ได้รับอนุญาต
  2. จัดการง่าย: ไม่ต้องกำหนดสิทธิ์รายบุคคล เพียงจัดกลุ่มตามบทบาท
  3. ลดข้อผิดพลาด ป้องกันปัญหาที่เกิดจากการกำหนดสิทธิ์ผิดพลาด

องค์ประกอบของ RBAC

  1. Role (บทบาท): กำหนดหน้าที่หรือสถานะของผู้ใช้งาน เช่น Admin, Editor, Viewer
  2. Permission (สิทธิ์): ระบุว่าสามารถทำอะไรได้บ้าง เช่น อ่านข้อมูล, แก้ไขข้อมูล, ลบข้อมูล
  3. User (ผู้ใช้งาน): ผู้ที่ได้รับบทบาทในระบบและมีสิทธิ์ตามบทบาทนั้น

 

ตัวอย่างในชีวิตประจำวันของ RBAC

1. Google Workspace

สำหรับการจัดการองค์กร

  • Admin: จัดการบัญชีผู้ใช้งานทั้งหมด เช่น การสร้างบัญชีใหม่, ปิดบัญชี หรือกำหนดสิทธิ์ให้ทีม

สำหรับเอกสาร (Google Docs, Sheets, Slides)

  • Editor: สามารถแก้ไขเอกสารได้เต็มรูปแบบ
  • Commenter: เพิ่มความคิดเห็นได้ แต่ไม่สามารถแก้ไขเนื้อหา
  • Viewer: อ่านเนื้อหาได้เท่านั้น แต่ไม่สามารถแก้ไขหรือเพิ่มความคิดเห็น

ตัวอย่าง: ทีมงานที่ใช้ Google Docs ร่วมกัน โดยนักเขียนได้รับสิทธิ์ Editor, ผู้ตรวจสอบเนื้อหาได้รับสิทธิ์ Commenter และผู้บริหารที่ต้องการดูรายงานได้รับสิทธิ์ Viewer

2. Facebook Page

  • Admin: มีสิทธิ์ทุกอย่าง เช่น เพิ่มหรือลบทีมงาน, โพสต์เนื้อหา, และตอบข้อความ
  • Editor: โพสต์และตอบข้อความได้ แต่ไม่สามารถจัดการทีมงาน
  • Moderator: ตอบข้อความและจัดการความคิดเห็นได้ แต่ไม่สามารถโพสต์เนื้อหา

ตัวอย่าง: เพจของธุรกิจที่มีทีมงานดูแลแตกต่างกัน เช่น Admin เป็นเจ้าของธุรกิจ, Editor เป็นทีมการตลาด, และ Moderator เป็นทีมบริการลูกค้า

มารู้จักการทำงานของ ' แอดมินเพจ ' และตำแหน่งอื่นๆใน Facebook Page Roles

3. Netflix

  • Owner (เจ้าของบัญชี): จัดการบัญชี เช่น เพิ่มโปรไฟล์, เปลี่ยนแผนการใช้งาน
  • Profile Viewer: ใช้โปรไฟล์เพื่อดูเนื้อหาเท่านั้น

ตัวอย่าง: เจ้าของบัญชี Netflix สามารถจัดการโปรไฟล์ทุกอันในบัญชีเดียว ขณะที่สมาชิกในครอบครัวดูได้เฉพาะเนื้อหาของโปรไฟล์ตัวเอง

How I Bypassed Netflix Profile Lock? | by Krishnadev P Melevila | InfoSec  Write-ups

4. E-Commerce Platform (Shopee, Lazada)

  • Seller: อัปโหลดสินค้า, จัดการคำสั่งซื้อ
  • Buyer: ดูสินค้าและทำการสั่งซื้อ
  • Admin: ดูแลระบบทั้งหมด เช่น จัดการข้อร้องเรียนของลูกค้าและผู้ขาย

ตัวอย่าง: ร้านค้าใน Shopee มีพนักงาน 2 คน คนหนึ่งดูแลการอัปโหลดสินค้า (Seller) และอีกคนตอบคำถามลูกค้า (Admin)

 

ข้อดีของ RBAC

  1. ความปลอดภัยสูงขึ้น: ผู้ใช้งานแต่ละคนสามารถเข้าถึงเฉพาะข้อมูลหรือฟีเจอร์ที่เกี่ยวข้องกับบทบาทของพวกเขา
  2. การบริหารจัดการง่าย: เมื่อมีพนักงานใหม่ในองค์กร เพียงกำหนดบทบาท ไม่ต้องตั้งค่าสิทธิ์ทีละรายการ
  3. รองรับการขยายระบบ: เหมาะสำหรับองค์กรหรือระบบที่มีผู้ใช้งานจำนวนมาก

 

วิธีออกแบบ RBAC ที่ดี

1. กำหนดบทบาทอย่างชัดเจน

  • วางแผนบทบาทที่เหมาะสมกับระบบ เช่น Admin, Moderator, Viewer

ตัวอย่าง: ในระบบ YouTube Studio ผู้ดูแลช่อง (Channel Manager) สามารถอัปโหลดวิดีโอและจัดการข้อมูลได้ แต่ผู้ช่วย (Contributor) จะมีสิทธิ์แค่การอัปโหลดวิดีโอเท่านั้น

2. จำกัดสิทธิ์ตามความจำเป็น

  • ให้ผู้ใช้งานเข้าถึงเฉพาะข้อมูลหรือฟีเจอร์ที่เกี่ยวข้องกับหน้าที่ของพวกเขา

ตัวอย่าง: ใน Slack ผู้ดูแลระบบสามารถสร้างห้องใหม่ได้ แต่สมาชิกในทีมทั่วไปสามารถเข้าร่วมและสนทนาในห้องที่ได้รับเชิญเท่านั้น

How to Create a Slack Channel on Desktop or Mobile

3. สร้างระบบตรวจสอบสิทธิ์

  • ตรวจสอบการใช้งานสิทธิ์และบันทึกการกระทำ

ตัวอย่าง: ในระบบ AWS (Amazon Web Services) สามารถตรวจสอบกิจกรรมที่ทำโดยผู้ใช้แต่ละคนได้ผ่าน AWS CloudTrail

New – CloudTrail Integration with CloudWatch Logs; 2 Partner Solutions | AWS  News Blog

 

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ RBAC

1. RBAC เหมาะกับระบบขนาดเล็กหรือไม่?

คำตอบ: เหมาะสม เพราะช่วยลดความซับซ้อนในการจัดการสิทธิ์ แม้ในระบบที่มีผู้ใช้งานน้อย

ตัวอย่าง: ร้านค้าออนไลน์ขนาดเล็กที่ใช้ Shopify สามารถกำหนดสิทธิ์ให้พนักงาน เช่น การจัดการคำสั่งซื้อหรือการดูแลลูกค้า

Build an admin block

2. RBAC ช่วยลดปัญหาการเข้าถึงโดยไม่ได้รับอนุญาตได้อย่างไร?

คำตอบ: ด้วยการกำหนดสิทธิ์เฉพาะเจาะจงตามบทบาท เช่น ให้พนักงานฝ่ายการตลาดเข้าถึงข้อมูลการขายได้ แต่ไม่สามารถแก้ไขข้อมูลผลิตภัณฑ์

ตัวอย่าง: Salesforce ใช้ RBAC ในการจัดการสิทธิ์ของพนักงานในแต่ละทีม

RBAC UI

3. ระบบควรอนุญาตให้ผู้ใช้งานมีบทบาทหลายบทบาทในระบบเดียวได้หรือไม่?

คำตอบ: ขึ้นอยู่กับลักษณะของระบบ ในบางกรณีการกำหนดบทบาทหลายอย่างอาจช่วยเพิ่มความยืดหยุ่น

ตัวอย่าง: ใน JIRA ผู้ใช้งานอาจเป็นทั้ง Developer (เขียนโค้ด) และ Reviewer (ตรวจสอบงาน) ในโครงการเดียวกัน

16 Best Jira Alternatives and Competitors in 2025

 

สรุป:

Role-Based Access Control (RBAC) เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการจัดการสิทธิ์การใช้งานในระบบ ตัวอย่างจาก Google Workspace, Facebook Page, และ Netflix ช่วยแสดงให้เห็นถึงความยืดหยุ่นและความปลอดภัยของ RBAC

Written by
Opal Piyaporn Kijtikhun
Opal Piyaporn Kijtikhun

Subscribe to follow product news, latest in technology, solutions, and updates

- More than 120,000 people/day visit to read our blogs

Other articles for you

05
June, 2025
Inbound Marketing การตลาดแห่งการดึงดูด
5 June, 2025
Inbound Marketing การตลาดแห่งการดึงดูด
การทำการตลาดในปัจจุบันมีรูปแบบที่เปลี่ยนไปจากเดิมมากเพราะวิธีที่ได้ผลลัพธ์ที่ดีในอดีตไม่ได้แปลว่าจะได้ผลลัพธ์ที่ดีในอนาคตด้วยเสมอไปประกอบการแข่งขันที่สูงขึ้นเรื่อยๆทำให้นักการตลาดต้องมีการปรับรูปแบบการทำการตลาดในการสร้างแรงดึงดูดผู้คนและคอยส่งมอบคุณค่าเพื่อให้เข้าถึงและสื่อสารกับกลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ Inbound Marketing คืออะไร Inbound Marketing คือ การทำการตลาดผ่าน Content ต่างๆ เพื่อดึงดูดกลุ่มเป้าหมายเข้ามา และตอบสนองความต้องการของลูกค้า โดยอาจจะทำผ่านเว็บไซต์ หรือผ่านสื่อ Social Media ต่าง ๆ ซึ่งในปัจจุบันนั้น Inbound Marketing เป็นที่นิยมมากขึ้นเพราะเครื่องมือและเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นมาในปัจจุบันทำให้การทำการตลาดแบบ Inbound Marketing นั้นทำง่ายกว่าเมื่อก่อนมาก นอกจากนี้การทำ Inbound Marketing ยังช่วยสร้างความสัมพันธ์และความน่าเชื่อถือให้กับธุรกิจได้เป็นอย่างดีอีกด้วย หลักการของ Inbound Marketing Attract สร้าง

By

3 mins read
Thai
05
June, 2025
Preview email ด้วย Letter Opener
5 June, 2025
Preview email ด้วย Letter Opener
Letter Opener เป็น gem ของ ที่ใช้แสดงรูปแบบของอีเมลที่เราต้องการจะส่ง ก่อนที่จะส่งจริง เพื่อให้ง่ายและไวต่อการทดสอบ Let's Get started... Installation เพิ่ม Gem ใน Gemfile จากนั้นรัน `bundle install` # Gemfile group :development do gem "letter_opener" gem "letter_opener_web", "~> 1.0" end กำหนดการส่งอีเมลโดยใช้ letter_opener (กรณี Production จะใช้เป็น :smtp) # config/environments/development.rb config.action_mailer.delivery_method

By

3 mins read
Thai
05
June, 2025
การเปลี่ยนทิศทางผลิตภัณฑ์หรือแผนธุรกิจ Startup หรือ Pivot or Preserve
5 June, 2025
การเปลี่ยนทิศทางผลิตภัณฑ์หรือแผนธุรกิจ Startup หรือ Pivot or Preserve
อีกหนึ่งบททดสอบสำหรับการทำ Lean Startup ก็คือ Pivot หรือ Preserve ซึ่งหมายถึง การออกแบบหรือทดสอบสมมติฐานของผลิตภัณฑ์หรือแผนธุรกิจใหม่หลังจากที่แผนเดิมไม่ได้ผลลัพธ์อย่างที่คาดคิด จึงต้องเปลี่ยนทิศทางเพื่อให้ตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้ให้มากที่สุด ตัวอย่างการทำ Pivot ตอนแรก Groupon เป็น Online Activism Platform คือแพลตฟอร์มที่มีไว้เพื่อสร้างแคมเปญรณรงค์หรือการเปลี่ยนแปลงบางอย่างในสังคม ซึ่งตอนแรกแทบจะไม่มีคนเข้ามาใช้งานเลย และแล้วผู้ก่อตั้ง Groupon ก็ได้เกิดไอเดียทำบล็อกขึ้นในเว็บไซต์โดยลองโพสต์คูปองโปรโมชั่นพิซซ่า หลังจากนั้น ก็มีคนสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เขาคิดใหม่และเปลี่ยนทิศทางหรือ Pivot จากกลุ่มลูกค้าเดิมเป็นกลุ่มลูกค้าจริง Pivot ถูกแบ่งออกเป็น 8 ประเภท Customer Need

By

3 mins read
Thai

Let’s build digital products that are
simply awesome !

We will get back to you within 24 hours!Go to contact us
Please tell us your ideas.
- Senna Labsmake it happy
Contact ball
Contact us bg 2
Contact us bg 4
Contact us bg 1
Ball leftBall rightBall leftBall right
Sennalabs gray logo28/11 Soi Ruamrudee, Lumphini, Pathumwan, Bangkok 10330+66 62 389 4599hello@sennalabs.com© 2022 Senna Labs Co., Ltd.All rights reserved.