Design Thinking คืออะไร?

หากพูดถึงการออกแบบอะไรออกมาสักอย่าง ผู้คนส่วนมากอาจจะคิดถึงแต่การออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ออกมาขายในตลาด เช่น อาหาร ยา โปรแกรม แอปพลิเคชัน หรือแม้แต่ของใช้ในบ้านที่เราใช้กันอยู่ทุกวัน ซึ่งที่จริงแล้วมันเป็นแค่ส่วนหนึ่งของกระบวนการเท่านั้น การออกแบบสิ่งใหม่ขึ้นมานั้นไม่ใช่แค่การสร้างสิ่งของ หรือผลิตภัณฑ์ แต่มันรวมไปถึง การพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ต่าง ๆ หรือสภาพแวดล้อมในปัจจุบันให้เป็นไปตามความคาดหมายที่เราตั้งใจไว้ได้ในอนาคต

ยกตัวอย่างเช่น ในอดีตที่คนเรายังใช้การก่อไฟเพื่อประกอบอาหารและเพื่อแสงสว่าง เมื่อเวลาผ่านไปจึงเกิดการคิดค้นวิธีใหม่ ๆ มาทดแทนการก่อกองไฟ เช่น การใช้แก๊ส หรือเชื้อเพลิงต่าง ๆ เพื่อความสะดวกสบาย ซึ่งนับเป็นการเปลี่ยนประสบการณ์การใช้ชีวิตใหม่ ๆ จนกระทั่งมีการคิดค้นเตาไฟฟ้าเพื่อความสะดวกสบายที่มากกว่าเดิมและเหมาะสมกับการใช้ชีวิตในสมัยใหม่ รวมถึงสร้างมลภาวะที่น้อยลงนั่นเอง

หากมองย้อนกลับไปในอดีต การทำผลิตภัณฑ์อะไรสักอย่าง ส่วนใหญ่ผู้พัฒนาสินค้าจะประเมินว่า บริษัทตัวเองมีศักยภาพแต่ละด้านอย่างไรบ้าง เช่น ความชำนาญ เทคโนโลยี และวัตถุดิบที่มีพร้อม หลังจากนั้นจึงเริ่มผลิตออกสู่ตลาด แล้วใช้การโฆษณาให้ตรงกับกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งอาจจะใช้ดารานักแสดงเป็นพรีเซนเตอร์ เพื่อกระตุ้นความอยากซื้อ อยากได้ อยากใช้สินค้านั้น ตามที่พวกเขาได้เห็นในสื่อต่าง ๆ ทั้งที่จริงแล้วผู้ใช้งานจริงอาจจะไม่ได้มีความจำเป็นหรือมีความต้องการในผลิตภัณฑ์นั้น ๆ เลยก็เป็นได้

ซึ่งแนวคิดของ Design Thinking นั้นจะเป็นในแนวทางกลับกันคือ การเข้าไปหาว่ากลุ่มเป้าหมายของเรานั้นมีปัญหาอะไรที่เกิดขึ้นกับเขาบ้างในแต่ละแง่มุม โดยยึดผู้ใช้งานเป็นศูนย์กลาง (Customer-centric) เพื่อทำความเข้าใจในปัญหานั้น ๆ และหาแนวทางในการแก้ไข โดยการรวบรวมไอเดียและมุมมองจากหลายคนเพื่อให้เข้าใจและทางออกที่เหมาะสม จากนั้นจึงนำไปพัฒนาและทดสอบจนออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถใช้แก้ปัญหาและช่วยให้ผู้ใช้งานพึงพอใจได้ ซึ่งการทำ Design Thinking มีกระบวนการ ดังนี้

Understand

คือ การทำความเข้าใจปัญหาในสิ่งที่เกิดขึ้นกันคนเหล่านั้น การถอด Insight ของพวกเขาออกมาแล้ววิเคราะห์ข้อมูล ข้อเท็จจริง ความรู้สึกต่างๆ  และประเด็นที่น่าสนใจเพื่อนำมาใช้ในการพัฒนาแนวทางแก้ปัญหาในขั้นตอนถัดไป

1.1 Empathy คือ การรับรู้ถึงสิ่งที่พวกเขาพูด ความรู้สึก สิ่งที่คิด สิ่งที่ทำ และสิ่งที่เห็นในมุมมองต่าง ๆ และทำการเปิดใจรับฟังอย่างไม่มีอคติ เอาใจเขามาใส่ใจเรา

1.2 Define ระบุปัญหาที่แท้จริงออกมาให้ได้ว่าที่จริงแล้วพวกเขามีปัญหากับอะไรกันแน่ รู้สึกนึกคิดอย่างไร ด้วยเหตุผลอะไร

Create

คือ การสร้างสรรค์แนวคิด ไอเดียต่อยอดเพื่อหาแนวทางแก้ปัญหา โดยทุกคนในทีมต้องช่วยกันระดมความคิดเพื่อค้นหาแนวทางใหม่ ๆ

2.1 Ideate คือ การระดมสมองจากทุกคน โดยไม่ปิดกั้นไอเดีย หรือวิจารณ์ไอเดียของคนอื่น ๆ รวมทั้งของตนเอง และเมื่อมีไอเดียที่คิดว่าน่าสนใจ ให้กล้าที่จะเสนอออกมา หรืออาจใช้การเขียน post-it ไว้แทน เพราะการวิจารณ์ไอเดียผู้อื่นอาจทำให้ผู้ที่ถูกวิจารณ์ไม่กล้านำเสนอไอเดียใหม่ ๆ และเสียบรรยากาศภายในทีม

Deliver

คือ การนำไอเดียที่ได้มาสร้างเป็นต้นแบบ และนำไปทดลองกับกลุ่มเป้าหมาย เพื่อเก็บฟีดแบ็กและนำไปพัฒนาต้นแบบที่ดีขึ้น จนกระทั่งผู้ใช้งานและทีมผู้พัฒนาพึงพอใจ และนำผลิตภัณฑ์นั้นไปใช้งานจริง

3.1 Prototype คือ การสร้างแบบจำลองขึ้นมาอย่างรวดเร็วเพื่อทดลองใช้งาน ว่าตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้งานหรือไม่ โดยยึดจากไอเดียที่ดีที่สุด ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงได้ แต่ควรทำโดยไม่ใช้เวลามากนัก

3.2 Test นำไปทดสอบการใช้งานกับผู้ใช้งานเพื่อรับทราบฟีดแบ็กที่ผู้ใช้งานมีต่อ prototype นั้น ๆ เพื่อวัดผลและประเมินการทดสอบ จากนั้นนำข้อมูลไปปรับปรุง เพื่อให้เกิดผลิตภัณฑ์ที่ทั้งผู้พัฒนา และผู้ใช้งานมีความพึงพอใจร่วมกัน และสามารถแก้ปัญหาได้จริง

ติดตามอ่านบทความดี ๆ ที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็น Technology, Design, Business และ อื่น ๆ ทาง Senna Labs Blog ได้ทุกวัน