UX Design Process

UX Design Process เป็นขั้นตอนที่นิยมนำมาใช้ในการทำโปรเจกต์ด้าน User Experience หรือการออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้งาน ซึ่งในบทความนี้เราจะมาพูดถึงว่ามีกระบวนการอะไรบ้างที่ทำให้การออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้งานนั้นออกมาดี

UX Design Process นั้นมีหลายกระบวนการ เปรียบเสมือนเครื่องมือตัวนึง โดยมีจุดประสงค์ที่คล้ายกันคือ ออกแบบมาเพื่อใช้ในสถานการณ์หรือใช้ในความจำเป็นที่แตกต่างกัน โดยกระบวนการที่จะมาพูดถึงนั้น มี 3 กระบวนการ ได้แก่

• Design Thinking

• Lean UX

• Double Diamond

Design Thinking

โดยคนส่วนใหญ่จะคุ้นเคยกับกระบวนการนี้เป็นอย่างมาก และนิยมนำมาใช้กับการทำงานอย่างแพร่หลาย ขั้นตอนนี้เป็นกระบวนการทางความคิดในการพยายามทำความเข้าใจปัญหาของผู้ใช้งาน และสร้างสมมติฐานที่อาจจะเป็นสาเหตุก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ หลังจากนั้นจึงคิดหาวิธีแก้ปัญหาอย่างตรงจุดเพื่อแก้ไขปัญหาที่ผู้ใช้งานพบเจอ ตลอดจนการนำวิธีการแก้ปัญหาที่ได้มาพัฒนาให้เกิดเป็นแนวคิดใหม่ ๆ เพื่อนำไปใช้ในการออกแบบผลิตภัณฑ์ Design Thinking จะประกอบไปด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่

1. การสร้างความเข้าใจ (Empathize): การพยายามเรียนรู้ว่าผู้ใช้งานกำลังพบเจอปัญหาหรือมีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่เราอาจจะคาดไม่ถึง และทำความเข้าใจพฤติกรรมของผู้ใช้งานโดยการพูดคุยกับผู้ใช้งานโดยตรงเพื่อให้เข้าใจเป้าหมายและประเด็นที่ต้องการแก้ไขอย่างถ่องแท้ นอกจากนี้การเข้าใจในปัญหาอย่างลึกซึ้งนั้นจะนำไปสู่การแก้ปัญหาที่ตรงประเด็นถึงต้นตอ

2. การระบุประเด็น (Define): การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อระบุโอกาสในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยจะนำข้อมูลที่ได้จากการทำความเข้าใจกลุ่มเป้าหมายอย่างลึกซึ้งในขั้นตอนก่อนหน้า (Emphathize) มาวิเคราะห์เพื่อสรุปประเด็นสำคัญ และกำหนดเป้าหมายของการออกแบบโดยอ้างอิงจากปัญหาที่ผู้ใช้งานพบเจอเพื่อให้ได้โจทย์และแนวทางในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ชัดเจน

3. การระดมความคิด (Ideate): การนำเสนอแนวความคิดในการแก้ไขปัญหาในรูปแบบต่าง ๆ อย่างไม่มีขอบเขตจำกัดเพื่อให้ได้มุมมอง และวิธีการแก้ปัญหาที่หลากหลายออกมาให้มากที่สุด

4. การสร้างต้นแบบ (Prototype): การแปลงไอเดียให้เป็นรูปเป็นร่างอย่างง่ายที่สุด สะดวก และรวดเร็ว โดยการออกแบบ Prototype ที่สามารถนำไปใช้เป็นต้นแบบในการนำไปทดสอบกับกลุ่มผู้ใช้งาน เป็นการทดสอบว่าวิธีการแก้ไขปัญหาที่เราคิดมาจะตอบโจทย์ผู้ใช้งานหรือไม่

5. การทดสอบ (Test): เป็นการทดลองนำต้นแบบที่สมบูรณ์ หรือข้อสรุปที่จะนำไปใช้จริงมาปฎิบัติก่อน เพื่อทดสอบประสิทธิภาพ ตลอดจนประเมินผล จากนั้นจึงนำเอาปัญหาหรือข้อดีข้อเสียที่เกิดขึ้นมาปรับปรุงแก้ไข ก่อนนำไปใช้ออกแบบผลิตภัณฑ์จริงอีกครั้ง

โดยกระบวนการเหล่านี้สามารถคิดกลับไปมาและทำซ้ำเรื่อย ๆ เพื่อตรวจสอบสมมติฐาน และระดมความคิดใหม่เพิ่มเติมได้ตลอดเวลาเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่สมบูรณ์ที่สุด

ภาพอ้างอิง : http://resource.tcdc.or.th/ebook/Design.Thingking.Learning.by.Doing.pdf

Lean UX

เป็นกระบวนการที่พัฒนามาจากพื้นฐานแนวคิด Design Thinking เพื่อลดขั้นตอนการทำงานให้ได้ผลลัพธ์จากการทดสอบหรือตอบสมมติฐานของการออกแบบให้เร็วขึ้น ประกอบไปด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่

1. Think: ตั้งสมมติฐานขึ้นมา เช่น การหาปัญหาของผู้ใช้งานในปัจจุบัน อะไรเป็นสิ่งที่ผู้ใช้งานต้องการ หลังจากนั้นศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลต่าง ๆ เพิ่มเติม เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ผู้ใช้งานมากที่สุด

2. Make: กระบวนการในการสร้าง Prototype หรือ Wireframe เพื่อที่จะทดสอบกับผู้ใช้งานจริง

3. Check: ทดสอบ Prototype ด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น A/B testing หรือ Usability Test เพื่อนำ Feedback จากผู้ใช้งานมาพัฒนาปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น

โดย 3 ขั้นตอนนี้จะทำวนแบบนี้ไปเรื่อย ๆ เช่นเดียวกับกระบวนการ Design Thinking แต่ขั้นตอนนี้จะสามารถใช้เวลาได้น้อยกว่าเพื่อช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพ สามารถรับรู้ และแก้ไขปัญหาได้ในเวลาอันรวดเร็ว

ภาพอ้างอิง : https://www.plainconcepts.com/lean-ux-methodology

Double Diamond

กระบวนการสุดท้ายที่เราจะมาพูดถึงก็คือกระบวนการ Double Diamond หรือเรียกอีกชื่อว่า โมเดลเพชรคู่ ซึ่งกระบวนการนี้ค่อนข้างได้รับความนิยมในระดับสากล ประกอบไปด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่

1. ค้นพบ (Discover): ทำความเข้าใจผู้ใช้งาน เพื่อมองเห็นถึงปัญหาที่ผู้ใช้งานเจอระหว่างใช้ผลิตภัณฑ์ของเรา

2. บ่งชี้หรือกำหนด (Define): การวิเคราะห์และสรุปประเด็นสำคัญจากข้อมูลที่ได้ นำมาจัดลำดับความสำคัญเพื่อที่จะนำไปแก้ไข

3. พัฒนา (Develop): การระดมสมองเพื่อหาวิธีการแก้ปัญหา และนำไปออกแบบวิธีการปรับปรุงแก้ไขผลิตภัณฑ์เพื่อให้ตอบโจทย์กับผู้ใช้งานมากที่สุด

4. นำไปปฎิบัติจริง (Deliver): เลือกวิธีที่ดีที่สุดเพื่อนำไปแก้ไขปัญหา และทดสอบว่าตอบโจทย์และแก้ไขปัญหาที่เราตั้งไว้ได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ ก่อนจะนำผลิตภัณฑ์ไปใช้งานจริง

ซึ่ง Double Diamond จะมีเรื่องของ Service Design Process เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย โดยเพิ่มกระบวนการทำงานอีก 3 ขั้นตอน คือ Initiate, Brief และ Launch เข้าไปในจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดของเพชรทั้งสองก้อน

ภาพอ้างอิง : http://resource.tcdc.or.th/ebook/Design.Thingking.Learning.by.Doing.pdf

สำหรับการเลือกใช้ UX Design Process ไม่มีวิธีการที่เจาะจงตายตัวเสมอไป เราควรเลือกวิธีการให้เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ที่เราทำ ดูว่างานของเราอยู่ในระยะไหน ช่วงไหน และควรเลือกกระบวนการไหนมาช่วยเพื่อให้ User Experience นั้นดีขึ้น ตอบโจทย์ และแก้ปัญหากับผู้ใช้งานมากที่สุด

References:

• DESIGN THINKING : LEARNING BY DOING การคิดเชิงออกแบบ : เรียนรู้ด้วยการลงมือทำ

• Design Thinking (Design Thinking Process) หัวใจหลักในการพัฒนาธุรกิจ

• สร้างงานให้ตอบโจทย์ด้วย DESIGN THINKING กระบวนการคิดที่เน้นผู้ใช้เป็นสำคัญ

• 9 UX Tools ที่จะทำให้คุณเข้าใจ User ได้มากกว่าที่เคย

• UX Design Process มีอะไรบ้าง? - 5 Minutes UX/UI Podcast EP.38 [Podcast]

• กระบวนการออกแบบบริการ Service Design Process